เมื่อที่ฉันขี่รถไปทำงาน
วันนี้ขับรถผ่านเส้นรัตนอุทิศ มีสองหนุ่มหน้าตาคมเข้ม กำลังเดินจูงวัวชนไปตามถนน ไม่รู้ว่าจะนำวัวไปไหน แต่ที่น่าสนใจ คือ วัวชนที่กำลังก้าวเท้าช้า ๆ อย่างน่ายำเกรงตัวนั้น น่าสนใจมาก เห็นแล้วใจสั่นจริง ๆ จ้องวัวตัวนั้นอยู่นานจนรถที่ตามมาบีบแตรไล่หลัง แอบสังเกตว่า วัวชน ลักษณะต่างกับวัวที่นำมาทานยังไง มีความเป็นมาอย่างไร แล้วทำไมถึงจับมันมาชนกันได้
ว่าแล้วก็เข้าอากู๋ค้นหาป๊าบบบเข้าให้ “วัวชน” มีหลายเว็บ หลายเพจ อ่านมันทุกหน้าทุกตัวอักษร ก็ได้ความว่า วัวชน เกิดขึ้นตั้งแต่สมัยตามพรลิงค์ (ภาคใต้) ชาวบ้านจะเพาะปลูกทำนา จึงเลี้ยงวัวไว้ใช้งาน แต่ด้วยวัวในวัยหนุ่มมีความคึกคะนอง อยากเป็นจ่าฝูงบ้าง แย่งสาว ๆ กันบ้าง ทำให้ต่อสู้ด้วยการใช้เขาชนกัน พอชาวบ้านเห็นบ่อย ๆ เข้า ก็เลยนึกสนุกอยากเอามาเล่นเป็นกีฬาในยามว่างเว้นจากการทำนา ก็นัดกันระหว่างหมู่บ้าน นำวัวมาชนกัน ชนมาเรื่อย ๆ ก็นิยมแพร่หลายขยายวงกว้าง จัดเป็นกีฬาประจำถิ่น แข่งกันตามเทศกาลสำคัญ มีการคิดกติกาขึ้นมา มีการพนันเข้ามาเกี่ยวข้อง (อันนี้ไม่ดีนะจ๊ะ) และมีตำราการดูลักษณะวัวชนที่ดี ซึ่งอันนี้ ตัวเราเองสนใจมากกกกก
ลักษณะวัวชน เริ่มกันที่พันธุ์ก่อนเลย พันธุ์แรกโคอุสุภราชซึ่งว่ากันว่าพาหนะพระอิศวรจะมีสีแดง โคนิลผิวสีดำ และโคบิณฑ์น้ำข้าวมีสีขาวนวล ส่วนสีอื่น ๆ จะเป็นลูกผสม ส่วนลักษณะภายนอกจะมีคำของนักเลงวัวชนใช้ดูกันคร่าว ๆ คือ “หู ตาเล็ก หางร่วง หัวรก หะมอยดก คิ้วหนา หน้าสั้น เขาใหญ่ ลูกไข่ช้อนไปข้างหน้า” แต่ถ้ามี ตีนด่าง หางดก หนอกพาดผ้า หน้าใบโพธิ์ วัวตัวนั้นจะเป็นวัวที่เพอร์เฟกต์ เพราะเป็นวัวที่เป็นมงคลต่อเจ้าของ แต่ลักษณะของวัวชน ในตำราจะมีอธิบายอย่างละเอียด วันนี้ขอยกแค่ไม่กี่อย่าง เอาไว้ดูเผื่อสนใจอยากเป็นเด็กบ้าน ๆ เด็กเลี้ยงวัว
ลำตัวหนา คร่อมอกใหญ่ ช่วงขาล่ำสั้น โคนเขาแข็งแรง ปลายเขาแหลมโค้ง มีโหนกใหญ่ รูปก้อนเส้า ลำคอสั้น หน้าใหญ่ เหนียงคอยาน โคนหางใหญ่ ปลายเล็กเรียว หางเป็นพู่สวยงาม กีบตีนชิด เล็บใหญ่ ใบหูเล็ก มีขนมาก
ลักษณะที่กล่าวมาทั้งหมด ของการเลี้ยงวัวชน ปัจจัยสำคัญของวัว จะมี 3 ข้อ ถ้าไม่มี ก็ชนไม่ชนะ ตามคำกล่าวของนักวัวชนรุ่นเก๋า คือ ใจมาก ทางชน และต้องสมบูรณ์ ก็อารมณ์เหมือนนักมวยขึ้นชก อันดับใจต้องสู้ ทางมวยต้องดี และร่างกายต้องสมบูรณ์ ซึ่งวัวชน ที่ดัง ๆ ในภาคใต้มีด้วยกันหลายตัว หาดใหญ่เราก็มีนะ คือ อ้ายขาวลุง วัวบ้านทุ่งลุง ที่ทำชื่อเสียงโด่งดังไปทั่วแวดวงวัวชน ในงานเทศกาลสารทเดือนสิบ ที่จังหวัดนครศรีธรรมราช
รู้ลักษณะที่สำคัญของวัวชนไปแล้ว มีความร้อนวิชาอยากเลี้ยงวัวชน ก็พยายามสอบถามราคา หาซื้อมาเลี้ยงไว้ครอบครอง ไม่ได้จะซื้อมาชนหรอกนะ เอ็นดูมันกลัวมันเจ็บ อยากได้เพราะชอบลักษณะมันจริง ๆ รู้สึกดูดี ดูเป็นคนออกกำลังกาย ดูเป็นวัวรักสุขภาพ กินดีอยู่ดี แต่พอทราบราคาเท่านั้นแหละ เก็บเงินไว้กินข้าวดีกว่า โหยยยย การเป็นเด็กบ้าน ๆ เด็กเลี้ยงวัวมันไม่ง่ายเลย แพงกว่ารถยนต์ ก็วัวชนนี่แหละ
ขอบคุณข้อมูล : วัฒนธรรมภูมิปัญญาภาคใต้
รูป : Sgot Nattawut
เรียบเรียง : หาดใหญ่โฟกัส
ศาลเจ้าพ่อทวดหมอน สิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่ตำบลคูขุด อ.สทิงพระ
2 มีนาคม 2568 | 197เรื่องเล่าจากความทรงจำบ้านท่าแช สู่ตำบลคลองอู่ตะเภาในปัจจุบัน
2 มีนาคม 2568 | 170ความรู้คู่การเวลา...ศึกษาหนังสือบุดโบราณ ณ วัดยางทอง(สะเดา)
2 มีนาคม 2568 | 150รอยศรัทธาเส้นทางละสังขารหลวงปู่ทวด สู่การสร้างเจดีย์ชัยมงคลโพธิสัตโต บนยอดเขาชายแดนไทย-มาเลเซีย ณ บ้านประกอบ
23 กุมภาพันธ์ 2568 | 155ศรัทธาบารมี หลวงพ่อแปลง วัดควนลัง
23 กุมภาพันธ์ 2568 | 211องค์ปู่ฤาษี...สัญลักษณ์ของอำเภอควนเนียง ประติมากรรมที่ผู้คนให้ความเคารพและเลื่อมใสศรัทธา
23 กุมภาพันธ์ 2568 | 204เปิดประวัติ...บ้านทุ่งแหลเหนือ ต.นาหมอศรี อ.นาทวี
16 กุมภาพันธ์ 2568 | 221ย้อนรอยเสด็จองค์ร.9 และราชินี ชมวิถีชีวิตผู้คนในอดีตผ่านพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านอำเภอรัตภูมิ
16 กุมภาพันธ์ 2568 | 231